(შეიძლება
გადაწერა როგორც ტექსტის).ُ
رباعیات عمر خیام
مــائیم و مــی و مطــرب و این
کنـج خــراب
جان و دل و جـــام و جامه در رهــن
شـراب
فارغ ز امیــــــد رحمــت و بیــــــم
عــــذاب
آزاد ز خــــاک و باد و از
آتــــــــــش و آب
آن قصـــر کــه جمشید در آن
جــــام گرفت
آهـــو بچه کـــرد و شیــــر آرام
گــــــرفت
بهـــرام که گـــور میگرفتی همـــه
عمـــــــر
دیـــدی چـــه گونـــه گـــور
بهـرام گـــرفت
ابـــر آمد و باز بــر سبـــزه
گــــــــــریست
بی بـــاده ارغـــوان نمی بایــــــــــد
زیسـت
این سبزه کـــــــه امــــروز
تماشاگه ماسـت
تا سبـــزه خاک مـــــــا تماشا
گــه کیـــست
اکنــــــونکه گل سعـــادتت پــــر
بــــارست
دست تـــو زجــام می چـــرا بیکـــار
است
می خـــور که زمـــانه دشمنی
غــداراست
دریافتــــن روز چنیـــن
دشــــــوار اســت
ای چـــرخ فلک خـــرابی از کینه
تــــوست
بیـــدادگـــری شیــوه دیــرینه
تـــــــــــوست
ای خــــــاک اگـــــر سینـــــه
تـــو بشکافنـد
بس گــــوهـــر قیمتی در سینـــــــه
تــوسـت
این کــــوزه چـــون من عاشق زاری
بوده ست
در بنــــــد سر زلـــف
نگـــــــاری بـــوده ست
این دسته کـــه برگـــردن او می بینـــــــــــــی
دستی است که بر گـــردن یـــاری
بـــوده ست
پیش از مـــن و تـــو لیل و نهاری
بـــــوده ست
گـــردنده فلـــک نیز بکــــاری
بـــــــــوده سـت
هــــرجا که قــــدم نهـــی تو
بـــر روی زمیـــن
آن مـــــردمک چشـــم نگـــآری
بــــــــوده ست
تـــا چنـــد زنم بــــروی دریــــــــا
هـــا خشت
بیــــزار شدم ز بت
پـــــرستــــان و کنـــــشت
خیــــــام کـــه گفت دوزخـــی
خواهد بـــــــود
کـــه رفت بـــه دوزخ و کـــه آمد
زبــــــهشت
چــون لاله بنو روز قــــدح گیـــــــر
بــدست
با لالـــه رخـــی اگـــــــر ترا
فــرصت است
می نـــوش بخـــرمی که این چــــرخ
کهــــن
ناگاه تـــرا چـــون خاک
گــــردانــــــد پسـت
با سرو قـــدی تازه تــــر از
خــــــرمن گـــل
از دست منــــه جام می و دامـــــن
گـــــــــل
زان پیش کــــــه ناگـــــه شود از
بـــاد اجــل
پیــــراهن عمــــــر ما چــــو پیـــراهــن
گــل
ایــــام زمانه از کســـی دارد
ننــــــــــــگ
کـــو در غــم ایـــام نشینـــــــــد
دلتنــــــگ
مـــی خــور تو در آبگینــــه با
ناله چنـــگ
زان پیش کـــــه آبگینــــه آید
بـــــــر سنگ
در کـــارگــه کـــوزه گری
رفـــــتم دوش
دیــــدم دو هـــزار کـــوزه گویا
و خموش
ناگاه یکـــی کوزه بـــر آورد
خـــــــروش
کــو کوزه گر و کوزه خر و کوزه
فروش
مــرغی دیدم نشسته بـــــر باره
طــــوس
در پیش نهـــــاده کلـــــــــه کیکــــاووس
بــــا کله همـی گفت که افسوس
افسـوس
کو بانگ جرسها و کجا ناله
کـــــــــوس
از جملـــه رفتـــگان ایــــــن
راه دراز
باز آمــده کیست تا بما گــــــــوید
بــاز
پس بر سر این دو راهــــه آز و نیــاز
تا هیچ نمانــــی که نمی آیی
بــــــــــاز
دی کــــوزه گری بدیـــدم انــدر
بــازار
بــر پاره گلــی لگد همی زد بسیـــــــار
و آن گـــل بزبان حال با او می
گــفـت
مـــن همچــــو تو بوده ام مرا نیــکودار
این اهـــل قبــور خاک گشتنــد و
غـــبار
هـــر ذره ز هر ذره گــــــرفتند
کنـــــار
آه این چه شراب است که تا روز
شمـار
بیخود شده و بیخـــبر ند از همه
کــــــار
ایـــدل غم این جهـــان فرسوده
مخــــور
بیهوده نئی غمــان بیهــوده
مخــــــــــور
چــون بوده گذشت و نیست نـابوده پدیـد
خــوش باش غم بوده و نابوده
مخــــــور
آن لعـــل در آبگینــــه ساده بیـــــــــار
و آن محـــرم و مونس هـر آزاده بیـار
چون میدانـــی که مــدت عالـــم
خاک
باد است کــه زود بگــذرد باده بیـــــار
یک قطـــره آب بــود با دریــــــا
شد
یک ذره خـــاک با زمین یکتــا
شـــد
آمــد شدن تو اندرین عالــــــم چیست
آمد مگسی پدید و نا پیــــــدا
شـــــــد
یک جام شراب صــد دل و دیــــن
ارزد
یک جــرعه می مملکت چیــــــــن
ارزد
جــز باده لعل نیست در روی زمیــــــــن
تلخــی که هـــزار جــان شیریــــن
ارزد
یاران مــوافق همـــه از دست
شدنــــــــد
در پای اجــل یکان یکان پست
شــدنــــــد
خـــوردیم ز یک شراب در مجلس عمـــر
دوری دو سه پیشتــر زما مست
شـدنــــــد
هم دانه امیـــد به خرمن
مـــــانــــــــــد
هم باغ و سرای بـــی تو و مـــن
مانــد
سیم و زر خویش از درمــی تا بجــوی
با دوست بخـــور گر نه بدشمن
مــانـــد
هـــرگــز دل مــن ز علــم محــروم
نشد
کم مــاند ز اسرار کــه معلـــوم
نشـــــد
هفتـــاد و دو سال فکر کردم شب و
روز
معلومم شد کــــــه هیچ معلـــوم
نشــــــد
هـــر راز که انـــدر دل دانـــا
باشـــد
بایــد که نهفتـــه تر ز عنقــا
بــــاشـــد
کانـــدر صدف از نهفتــگی گــــردد
در
آن قطره کــه راز دل دریــــــا
بــاشـد
هـــر صبح که روی لالـــه شبنــم گیـرد
بالای بنفشه در چمـــن خـــم گیــــــــرد
انصاف مـــرا ز غنچـــه خوش مــی آید
کو دامن خویشتـــن فـــراهم گیـــــــــرد
ای دوست بیـــــا غــم فـــردا
نخـــوریم
وین یکــدم عمــر را غنیمت شمـــریـــم
فردا کـــه ازین دیر فنا در
گــــــذریـــم
با هفت هـــــــزار سالگــان سر
بسریـم
بر خیــزم و عـــزم باده نــــــاب
کنـــم
رنگ رخ خـــود به رنگ عنـــاب کنـم
این عقل فضول پیشه را مشتــی
مـــــی
بر روی زنـــم چنانـــکه در خواب
کنـم
بـــر مفرش خـــاک خفتگان می بینـــــــم
در زیر زمیـــن نهفتگان مـــــــی
بینــــــم
چنـــدانکه به صحــــرای عدم مـــی
نگرم
نا آمدگـــان و رفتــــگان
مـــــــی بینـــــــم
چــون نیست مقام ما در ایــن
دهــــر مقیم
پس بی مــی و معشوق خطائیست عظیـــم
تا کـــی ز قدیــم و محدث امیــــدم
و بیــم
چون من رفــتم جهــان چه محدث چه
قدیم
من مـــی نه بهــر تنگدستــی
نخـــــورم
یا از غم رسوایی و مستــــی
نخــــورم
من می ز برای خـــوشدلی می خـوردم
اکنــون که تــــو بر دلم نشستی
نخــورم
هـــر یک چندی یکـــی بــرآید کــه
منـــم
با نعمت و با سیم و زر آیــــــد
کــه منــم
چــــون کارک او نظـــام گیـــــرد
روزی
ناگـــه اجل از کمین بـــرآیــــد
که منــــم
از دی کـــه گـــذشت هیچ ازو یــاد
مکـــن
فردا کـــــه نیامـــده ست فریاد
مکـــــــــن
بر نامـــده و گـــذشته بنیــــــــــاد
مکـــــن
حالـــی خوش بـــاش و عمر بر باد
مکــن
ای دیـــده اگـــر کــورنهــی
گــور ببیــن
وین عالـــم پرفتنـــه و پر شور ببیــــــن
شاهان و سران و سروران زیــر
گلنـــد
روهای چـــو مــه در دهـــن
مــــور ببین
چون حاصل آدمــــی در این
شورستــان
جــز خوردن غصـه نیست تا کنــدن
جـان
خــرم دل آنکه زین جهـــان زود
بــــرفت
و آسوده کسی کــه خــود نیامد به
جهـــان
رنـــدی دیــدم نشسته بــر خنگ زمیـــن
نه کفــر و نه اسلام و نه دنیا و
نه دیــن
نه حق و نه حقیــقت نه شریعت نـه یقین
انــدر دو جهان کــرا بود زهره ایـــــن
نتوان دل شاد را بــــه غـــم فـــرسودن
وقت خــوش خـود بسنگ محنت سودن
کس غیب چــه داند که چه خواهد بودن
می باید و معشوق و به کــــــام
آسودن
